«ЯНГИ АХД»

 

Янги Ахдни кўпинча Инжил (юнонча euangelion яъни хушхабар) хам деб юритадилар. Аксарият Инжилшуносларнинг фикрича янги ахд милодий 50 йиллардан бошлаб 120 йиллар оралигида ёзилгандир. Исо алайхиссалом юнон тилида гаплашмаган бўлса хам, негадир хушхабарлар юнон тилида ёзилгандир, факат IV асрга келиб авлиё Иероним янги ахдни лотин тилига таржима килган. (бу асар «Вульгата» номи билан машхур)
Исо алайхиссалом осмонга кўтарилиб кетиши билан хаворийлар ўз устозларидан эшитган, ўрганган нарсаларини огиздан огизга накл килиб юрдилар. Лекин вакт ўтиши билан ўша Исо алайхиссаломга нозил бўлган Инжилни жам килиш эхтиёжи тугилди. Сабаби хар хил бошка Инжиллар, мактублар кўпайиб бораётган эди. II асрда яшаган Папия исмли ёзувчи «Матто Исо алайхиссаломдан эшитган гапларни яхудий тилида ёзиб борган ва уни хар ким ўз билганича таржима килган» дея гувохлик беради. Унинг сўзига караганда, Исо алайхиссалом даврида Инжил ёзилган экан. Лекин хозирги кунга келиб, ўша Инжил топилмаган. Хозирда мавжуд Матто баён этган хушхабар эса умуман бошка асардир. Бу асар биринчидан: юнон тилида ёзилгандир, иккинчидан: асар Исо алайхиссаломнинг биографияси жанрида ёзилгандир ва нихоят ушбу асар ихтилофлар билан тўлиб тошгандир.
Хуллас калом, II асрлардан бошлаб хар хил “Инжил”лар кўпайиб кетди. Хар бир оким ва фиркаларнинг ўзига хос мукаддас китоблари мавжуд эди. Оким ва фиркаларнинг мафкураси ва таълимотларига тўгри келмаган “Инжил”ларни улар бемалол рад этар ва асло тан олмасдилар, ўзлариникини эса илохий китоб дердилар..
Климент исмлик епископнинг мактубига биноан (200-йилларда ёзилган): «Искандария шахрининг ўзида Марк баён этган учта Инжил борлиги» таъкидланади, ва уларнинг хеч кайсиси бир-бирига ўхшамаслигин айтилади. Хозирги даврда мавжуд канонлашган мукаддас китоблар сирасига кирмаган неча юз «Инжил» борлигини тарихчи олимлар айтмокдалар. Вакт ўтган сари черков 4 та Инжилни танлаб олиб, уларни канонлаштирди. Тарихда яна кўп Инжиллар бўлган, лекин хар хил сиёсий ва ижтимоий курашлар натижасида улар апокриф асар, яъни черков тарафидан эътироф этилмаган диний ёзувлар деб эълон килиниб тан олинмаган ёки мажбурий йўкотилишларга дучор бўлган. Балки валлоху аълам, ўша вактларда хакикий Инжил хам “йўкотилиб” ташлангандир, сабаби хакикий Инжилда пайгамбаримиз Мухаммад соллаллоху алайхи васалламнинг васфлари келган эди-да.
Хозирги хушхабар номлариданок ушбу мавжуд хушхабарларнинг хакикий эмаслигини билиб олса бўлади. Мисол учун Матто баён этган хушхабар, Лука баён этган хушхабар, Юханно ва Марк баён этган хушхабарлардир ва хаворий бўлмаганларнинг мактубларини хам илохий китоблар каторига кўйиб, булар хам вахий оркали нозил бўлган дейдилар.
«Албатта хозирги одамлар кўлидаги Таврот ва Инжил китоблари, Аллох Мусо ва Исо алайхиссаломларга туширган холидагидай эмас. Диний ходимлар ва рохибларнинг йўлдан озишлари ва ўзларича кўллари билан ёзишлари, ўзларидан олдингиларга таклид килишлари окибатида, бу икки китобга ўзгартириш, алмаштириш, кўшиш ва олиш ишлари ориз бўлган. Шунинг учун хам улар илмий, аклий ва табиий хакикатга хилоф нарсалар билан тўлиб тошганлар. Уларда Аллохга ширк келтиришга даъватлар хам бор.»(“Исломнинг асосий хакикатлари”. Абдуллох Саъд)
Аслида эса Исо алайхиссаломга нозил этилган Инжил оятлари бўлган ва бу Инжилни Исо алайхиссалом ўз кавмларига етказишга харакат килганлар.
Хакикий Инжил мавжуд бўлганлигини ушбу «хушхабарлар» хам эътироф этади: «Яхё камаб кўйилгандан сўнг, Исо Жалилага кайтди. У Худонинг шохлиги хакида хушхабар таркатди. «Вакт соати келди, Худонинг шохлиги якинлашиб колди. Тавба килинглар, Инжилга иймон келтиринглар!» деб ваъз килиб юрди.(Марк-1,14-15);» яъни мазкур хушхабар ёзилишидан кўп йиллар аввал, Исо алайхиссалом ва хаворийлар хакикий Инжилга иймон келтириш лозимлигини эълон килиб юрган эканлар. Ана шу, Исо алайхиссалом ва хаворийлар гувох бўлаётган Инжил китоби кани? Ахир ушбу хушхабар (яъни Марк баён этган хушхабар) ёзилишидан камида 20-30 йил олдин Исо алайхиссалом баён этган Инжил мавжуд эканлигини бу китоб хам тасдикламокда-ку.
«Исо бунга жавобан деди:
-Сизларга ростини айтсам, Ким Мен ва Инжил учун уй- жой, ака- ука, опа- сингил, ота-она, хотин- болаларини ёки ер- мулкини ташлаб кетса, у хозир, бу дунёдаёк дучор бўлаётган кувгинлар орасида юз хисса ортик уй-жойлар, ака-укалар, опа-сингиллар, ота-оналар, болалар ва ерларга эга бўлади, келажак дунёда эса абадий хаётга сазовор бўлади.»
(Марк 10-29,30)
Исо алайхиссаломнинг ўзлари хам ер юзида юрган вактларида одамларга Инжилга иймон келтириш савобини баён килганлар. У Марк, Матто, Лука, Юханно исмли хушхабарчиларнинг «Инжил”ларига эмас, балки Аллох таолодан ўзига нозил бўлган хак Инжил китобига иймон келтириш лозимлигининг ахамияти хакида баён килмокда. Саволни такрорлайман: Исо алайхиссаломга нозил бўлган Инжил кани?
III аср охирлари ва IV асрларда насроний динини, император Константин давлат дини даражасига кўтарди. Ўша император ташаббуси билан I жахон собори Никеяда (325 й.) ва император Феодосий (381 й.) Канстантинопольда ўтказган II соборида учлик акидасини асосий эътикод тимсоли килиб кабул килишган. Бу акидага кўшилмаганларни эса бидъатчи деб коралаб кувгин остига олганлар. Айни ўша пайтларда черков рухонийлари 4 та хушхабарни ва хаворийларнинг бир неча мактубларини ва Юханно исмли хаворийнинг «вахийсини» канонлаштирди, яъни «илохий китоб» (янги ахд) макомини берди. Хозирда носаролар кўлидаги ушбу китоблар мажмуаси «Инжил» номи билан аталади ва хаворийларга Худо вахий-илхом оркали нозил килган дея иймон келтирадилар. Лекин бу гапларнинг асоссиз эканлигини “Инжил”нинг ўзи исботлаб кўйган.
«Бу бўлиб ўтган ходисотларни бошданок ўз кўзлари ила кўриб, бизга накл килган кишилар Илохий Каломнинг шохиду хизматкорлари бўлмишлар. Шундай килиб мен хам бошидан хаммасини синчиклаб текширганимдан кейин, эй мухтарам Теофил бу вокеаларнинг тафсилотини тартиб ила сизга ёзиб беришни муносиб кўрдим». (Лука-1,2-3)
Луканинг гувохлигича: у ўзи ёзган нарсаларининг гувохи бўлмаган экан. Мухими бу китоб вахий эмас экан, балки бу маълумотлар накл оркали унга етиб келган экан ва бу китобни у Теофил исмлик номаълум одамга ёзган экан, аммо черков рухонийлари Луканинг сўзларини эътиборга олмадилар ва бу китоб Лукага вахий оркали нозил бўлган, дея хушхабар муаллифининг сўзларига зид равишда уни ёлгончи килдилар.
Янги Ахд-Библиянинг христианлар томонидан мукаддас ёзувлар деб эътироф этилган бир кисми. Янги Ахднинг номланиши Худонинг Исо Масих воситачилигида одамлар билан янги ахдлашуви хакидаги таълимот билан боглик.. У 27 «китоб»: 4 та Инжил, Апостолларнинг килмишлари, 21 Рисола, Иоанн вахийномаси (Апакалипсис)дан иборат. (Энциклопедик лугат).

<<< >>>

Аввалги сахифага ўтиш

 

Hosted by uCoz